Persbericht 1 maart 2010

Nieuwsbrief voor auteurs en vertalers

Beste collega's,

Voor de afwisseling een keer alleen maar goed nieuws.

Rechten vrij voor printing on demand en e-boek
Graag licht ik jullie in over de rechten op de backlist, want daarover blijkt nog veel onkunde te bestaan. Printing on Demand en e-boek vallen buiten het Modelcontract dat tot de invoering van het e-boek medio 2009 is gehanteerd. Het staat iedereen vrij zijn of haar backlist opnieuw leverbaar te maken als e-boek en het is niet nodig om rechten terug te claimen die niet zijn afgedragen. (Voor luisterboek en oplagedruk is veelal wel toestemming vooraf vereist.) Natuurlijk is het goed een voorgenomen exploitatie bij de uitgever aan te kaarten, maar dat is iets anders. Het mag. De vrees dat een backlistexploitatie in eigen beheer de relatie zou verstoren, is ongegrond. De meeste uitgevers hebben geen belangstelling voor de backlist en zijn u graag ter wille bij het terugvinden van de bestanden.

Houd uw backlist leverbaar
Als uw backlist niet meer leverbaar is, doe er dan vooral iets aan. Het is gemakkelijk, vraagt geen investering vooraf, en het is beter voor uw nieuwe werk en voor uw inkomen als eerdere titels normaal verkrijgbaar zijn. Niet-leverbaarheid signaleert een gebrek aan belangstelling voor uw werk. Via Auteursdomein kunt u uw titels bij het Centraal Boekhuis of op de website plaatsen. Het Centraal Boekhuis neemt 'pdf' en 'ePub' op, beide naar keuze wel of niet beveiligd. Meestal zal uw manuscript al in pdf voorhanden zijn, dus dat is gemakkelijk. Als het is zoekgeraakt, kan uw e-boek tegenwoordig ook gewoon uit een scan van het gedrukte boek worden gemaakt. In de online studio vindt u de handleidingen voor de productie van printing on demand, luisterboek en verschillende type e-boeken.

Auteursdomein sluit contract met Bol
Nog meer goed nieuws dat was ondergesneeuwd: in januari heeft Auteursdomein een contract met Bol.com afgesloten voor de levering van e-boeken via het Centraal Boekhuis. Daarop zal 40% royalty worden uitgekeerd. Het percentage kan worden opgetrokken naar 50% wanneer de hoge btw van e-boeken af gaat. De eerste door auteurs vervaardigde e-boeken van het type pdf en ePub zijn door het Centraal Boekhuis getest en goedgekeurd. De eerste lichting wordt nu geplaatst. Aanmeldingen voor de volgende lichting graag voor 1 mei. Voorlopig wordt alleen doorgeleverd aan Bol, omdat die als enige voldoet aan de eisen m.b.t. beveiliging en weergave. Helaas houden veel webwinkels reserve-exemplaren van de e-boeken voor de klant beschikbaar op een 'leesplankje'. Het plankje is nauwelijks beveiligd en de duur beveiligde e-boeken worden met wachtwoord en al doorgegeven.

Beveiliging e-boeken niet waterdicht
Overigens zijn e-boeken op dit moment niet waterdicht te beveiligen. De stichting heeft dat aangetoond door afgelopen zomer een DRM3 beveiligd Mobipocket e-boek te kopiëren. Ik zet dit graag even recht, want een ingekort briefje van mij in de boekenbijlage van NRC Handelsblad heeft verwarring opgeroepen. Zowel een gedrukt boek als een e-boek kan eenvoudig worden gescand en omgezet in bewerkbare tekst.  Dat betekent dat het gedrukte boek niet langer de veilige haven is die het tot nu toe geweest is. Er is geen waterdicht alternatief meer.

Vooruitzichten
De stichting verwacht dat er zeker een illegaal circuit zal ontstaan dat de winst van bestsellers zal afromen, vooral van titels met een jong publiek. Dat is nu al het geval. Zowel van e-boeken als van luisterboeken worden o.m. bij Marktplaats honderden illegale kopieën aangeboden, grotendeels afkomstig van de openbare bibliotheken. De groep van bestsellerauteurs zal de relatie met de uitgever moeten herzien. Mits redelijk goed beveiligd zal de verkoop van de backlist waarschijnlijk grotendeels in het witte circuit blijven. Het ligt voor de hand dat er een nieuwe cultuur zal ontstaan waarbij zowel uitgevers als boekhandels hun inkomen weer voor een groter deel zullen moeten ontlenen aan de volle breedte van het aanbod. Voor de overgrote meerderheid van auteurs en vertalers zou het wel eens het beste kunnen zijn dat hun in lange tijd is overkomen.

Advies: maximaal beveiligen
Tot besluit: dat waterdicht beveiligen niet kan, wil niet zeggen dat het verder zinloos is. Integendeel, de beveiliging is redelijk goed, en toepassing is verstandig. Het belang van auteur en uitgever loopt niet automatisch parallel. Wanneer een gewilde frontlisttitel ten behoeve van een snelle exploitatie zwak- of onbeveiligd in de markt wordt gezet, zullen er na verloop van tijd zoveel illegale kopieën op Internet circuleren dat de economische waarde van het werk wegsmelt en backlist-exploitatie onmogelijk wordt. Beveiliging is een afruil van voordeel op korte termijn tegen voordeel op lange termijn.

Het advies: kies voor werk dat u niet gratis wilt verspreiden de sterkste optie. Dat wil zeggen DRM2 met een koppeling aan het Meldpunt illegale kopie voor verkoop vanaf de eigen website, en DRM3 voor verkoop via het Centraal Boekhuis. Het door de Vereniging van Schrijvers en Vertalers in haar 'Adviescontract' aanbevolen 'waarmerking' is zo zwak dat het net zo goed achterwege kan blijven. Auteursdomein raadt DRM1 af voor al het werk dat zijn economische waarde moet behouden.

Volgt: speciale nieuwsbrief voor vertalers. Nieuwe technieken voor het hervertalen van werken uit Publiek Domein.

Handleidingen in de studio: http://www.auteursdomein.nl/Studio/studio.html

 

Amsterdam, 1 maart 2010
(Pauline van de Ven)