© Stichting Auteursdomein, DRM-0 (overname met bronvermelding toegestaan)

BASIS VOOR KOSTPRIJSBEREKENING E-BOEK


ALGEMEEN

Spin-off of tweelingproductie
De kostprijs van het e-boek is afhankelijk van de relatie met de gedrukte versie.

Als backlist-exploitatie is het e-boek een spin-off van het gedrukte boek. Dat wil zeggen dat alle kosten met uitzondering van de fysieke productie van het eboek zijn verdisconteerd in de gedrukte versie van het boek, en dat de royalty van de gedrukte versie daar ook op gebaseerd is. In de spin-off variant zijn er alleen kosten voor distributie en beveiliging.

Als nieuwe titel, die tegelijk als boek en als e-boek verschijnt bij dezelfde uitgever, is het logischer om uit te gaan van een tweelingproductie en de kosten volgens een bepaalde sleutel over de beide producties te verdelen. Ten opzichte van de spin-off variant en ook ten opzichte van de situatie waarbij alleen een boek wordt geproduceerd, zijn de royalty's op het gedrukte boek dan hoger.

De auteur heeft de vrijheid om alleen een drukversie bij de uitgever onder te brengen en het e-boek als spin-off in eigen beheer uit te geven. De royalty van de gedrukte versie zal in dat geval gebaseerd zijn op de situatie waarbij alleen een boek wordt geproduceerd, waarbij alle kosten op de gedrukte exploitatie rusten en daarin al zijn verdisconteerd. Er is alleen sprake van 'meeliften op kosten van de uitgever' als de spin-off profiteert van variabele kosten die de uitgever heeft gemaakt ter vergroting van de bekendheid van de auteur of het boek: promotiekosten (II.1). In dat geval is het redelijk als de auteur de uitgever laat delen in de opbrengst van het e-boek. Het best kan daarvoor de staffeling worden gebruikt die voor het gedrukte boek wordt gehanteerd, omdat de vergoeding voor de uitgever dan stijgt met de effectiviteit van de promotie. Een andere variant is een joint venture tussen auteur en uitgever, waarbij kosten en opbrengsten gelijkelijk worden gedeeld.

Prijs
Internationaal ligt de prijs van het e-boek ruwweg op 70% van de gedrukte versie van dezelfde titel. De gemiddelde prijs van het gedrukte boek ligt op ca. € 20,-. Het eboek zou dan € 14,- kosten. Door de centrale distributie zal er in de praktijk waarschijnlijk een vaste prijs ontstaan, met het mogelijke gevolg dat die dichter bij de prijs van het gedrukte boek zal liggen. De nettoprijs blijft fors lager. Op e-boeken zit 19% btw tegen op boeken 6%.

Omzet
De gemiddelde omzet per gedrukte titel is sterk gedaald. De modus (wat geldt voor de meeste titels) ligt tussen 800-1500 exemplaren. Voor de verwachte omzet op lange duur is het van belang te realiseren dat een aantal redenen waarom mensen liever een boek kopen dan lenen, voor digitale boeken niet opgaat. Digitale boeken worden bijvoorbeeld niet in de kast gezet, en elk bibliotheekexemplaar voelt alsof het voor het eerst wordt opengeslagen. De bibliotheek zal waarschijnlijk belangrijker worden. In landen waar de ontwikkeling verder is gevorderd, is het digitale boek pas na afloop van de commerciële exploitatie beschikbaar in de bibliotheek, die vooralsnog alleen de drukversie krijgt. Als de auteur straks nog omzet en inkomen aan de backlist wil ontlenen, moeten e-boeken ook in het bibliotheekcircuit worden beveiligd tegen duplicatie. 


INVENTARISATIE VAN KOSTEN

I. Vaste kosten

I.1. Fysieke productie
De kosten voor de fysieke voortbrenging van een e-boek zijn nihil. Een eboek is het geredigeerde en gecorrigeerde digitale manuscript van de auteur, geconverteerd naar pdf, en een verkleining van het bestaande omslag of ander klein plaatje. Conversie en verkleining zijn eenvoudig en kunnen in principe zonder kosten online worden uitgevoerd.


I.2. Algemene pre-press kosten, boek en eboek

a. Redactie
Uurprijs of strukprijsbasis. Intern of uitbesteed. Kosten variëren sterk naar leeftijd en ervaring van de redacteur, maar ook per auteur en per manuscript. Uitbesteden op gespecialiseerd HBO-niveau vanaf € 3000 bruto p. maand (uitgeverskosten). Echter meestal intern, ca. € 6000,- bruto p. maand (uitgeverskosten). Per boek van gemiddelde omvang en redactiebehoefte zijn de redactiekosten te begroten op € 1.500-5.000.

b. Correctie
Stukprijsbasis. Spellingscorrectie is vrijwel helemaal geautomatiseerd en gebeurt grotendeels door de auteur. Er is een laatste-ronde correctie die steeds vaker wordt uitbesteed. Kosten variëren van € 300-800 voor een gemiddelde boekomvang. Voor tekst die moet worden overgebracht naar nieuwe spelling bedragen de kosten op dit moment ongeveer het viervoudige.

c. Zetkosten (layout binnenwerk)
Stuksprijs. Sterk gedaald door software voor tekstopmaak en zetsjablonen. Kosten varieren van € 200-500 voor een gemiddelde boekomvang.

d. Omslagontwerp, ISBN, barcode
De kosten voor een papieren omslagontwerp variëren van € 100-800. Omslagsjablonen drukken de kosten. Een ISBN-registratie kost € 10,- en een barcode € 5,-. Als het omslag voor de drukversie er eenmaal is, zijn de kosten voor het omslag van een eboek nihil. Als er geen papieren omslag is, kost een omslagje € 25-100. Het vergt geen speciale kennis of software meer.

Een algemene opmerking over pre-press kosten: de laatste jaren zijn uitgevers de redactie en correctie steeds vaker gaan uitbesteden, en het zetwerk is grotendeels geautomatiseerd. De kwaliteit wisselt sterk. In de praktijk zijn auteurs veel extra tijd kwijt met het corrigeren van de corrector en de zetter. De oorzaak ligt veelal bij wijzigingen die voor de hele tekst tegelijk worden doorgevoerd in programma's voor tekstopmaak. De tekstindeling van de auteur valt weg; alle aanhalingstekens vallen weg; alle cursiveringen vallen weg; een volledige correctieronde valt weg. De auteur moet deze vergissingen zelf herstellen. Op dit gebied heeft de kostenbesparing voor uitgevers de auteur een vrij zware correctietaak bezorgd, die niet wordt vergoed.
 

I.3. Opslag-, distributie- en beveiligingskosten,  specifiek voor eboek

a. Stallings- en distributiekosten
Stalling en distributie voor het handelskanaal zal waarschijnlijk centraal gebeuren, door het Centraal Boekhuis. Volgens laatste mededeling worden de kosten per titel in september bekend gemaakt.

b.  Beveiliging
Als onder a.

Een algemene opmerking over beveiligingskosten:  Onbeveiligde distributie is een optie. Voor het behoud van de economische waarde op langere termijn is beveiliging echter noodzakelijk. Voor de auteur weegt dit mogelijk zwaarder dan voor de uitgever. Lagere (goedkopere) beveiliging dan DRM-3 (apparaatherkenning) is voor distributie in het handelskanaal niet verstandig.

I.4 Standaard-presentatie

Vaste kosten. Presentatie in eigen aanbiedingsfolder, presentatie online, presentatie in het bestelsysteem van het Central Boekhuis, verzending van leesexemplaren, persbericht. Ruwweg € 70-125 per titel.
 

II. Variabele kosten

II.1 Promotiekosten

Promotiebudgetten lopen sterk uiteen per uitgever en per boek. Anders dan presentatiekosten, die voor alle uitgaven worden gemaakt, worden promotiekosten specifiek gemaakt ter vergroting van de bekendheid van een bepaalde auteur of een bepaalde titel. Dat kan gebeuren in de winkel, in de media, op beurzen, en door voordracht voor prijzen. De trend is dat het budget wordt ingezet op steeds minder titels. De overgrote meerderheid van titels wordt wel gepresenteerd maar niet gepromoot.


II.2 Overheadkosten

Huisvestings-, kantoor-, personeels-, administratie-, nuts-,  representatie-, reiskosten, aansluiting Centraal Boekhuis etc. Geen schatting.

 


Home | Contact